Yazar : Prof. Dr. Zafer AYVAZ -------------------------------------------------------------------------------- Sayı : 18. Sayı (Nisan - Haziran 2008) -------------------------------------------------------------------------------- Konu : Temiz Enerji -------------------------------------------------------------------------------- ABD’de “Güneş Dekatlonu” adıyla bir yarışma düzenlendi. ABD Enerji Bakanlığının Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerjiler Ofisi tarafından desteklenen ve Ekim 2007’de üçüncüsü yapılan bu yarışmanın amacı, tamamen güneş enerjisi kullanarak, yaşanabilir, iyi mühendislik hesaplarına dayanan ve estetik görünümle evler tasarlayabilmek. Burada hedef, bir evin ihtiyaç duyduğu enerjinin çoğunu güneşten sağlamak ve dıştan satın alınacak enerjiyi en aza indirmek. Bu yarışmaya ancak üniversite öğrencileri tarafından yapılan çalışmalar katılabiliyordu. Washington’da Kongre binası karşındaki açık alanda düzenlenen yarışmada, 20 üniversite ekibi, sürdürülebilir bina yapmaya yarayan yüksek teknolojiler kullanarak ürettikleri “sıfır karbonlu” evlerle finale kaldı. Öğrenci ekiplerinden oluşan grupların kurduğu “Güneş Köyü”, ilgilenenlerin ziyaretine de açıktı. Tasarlanan ve inşa edilen evler, jüri tarafından mimarlıktan mühendisliğe kadar geniş bir ölçekte belirlenen 10 ayrı kritere göre değerlendirildi. Yarışmayı Almanya’dan Darmstadt Teknik Üniversitesi ekibi kazandı. Konuyla ilgili olarak, yarışma düzenleyicilerinden Richard King, piyasa mekanizmasının bu türde evleri talep eder hale getirilmesi gerektiğini, aksi halde, kimsenin güneş enerjisi kullanan evler yapmak istemeyeceğini belirtti. DERECEYE GIREN TASARIMLAR Darmstadt Teknik Üniversitesi ekibinin yaptığı evin neden birincilik ödülü aldığı, oldukça ayrıntılı düşünülmüş tasarımından ve yenilikçi yapısından da rahatlıkla anlaşılabiliyordu. Evin dışında bulunan meşe panjurlar yalnızca gölge yapmaya yaramıyor, içerilerine yerleştirilen kolektörler sayesinde büyük kolektörlere ek olarak güneş enerjisini topluyorlar. İkincilik ödülü alan evin yapımcısı Maryland Üniversitesi oldu. Bu ev aynı zamanda “Halkın seçimi” ödülüne de layık görüldü. Maryland grubunun evi, en iyi ışıklandırılmış ve iklim şartlarına en uygun ev olarak görüldü. İç mekandaki duvarlarda kurguladıkları “akan su” konsepti, hem evin nemini kontrol ediyor, hem de bir tür klima işlevi görebiliyordu. Üçüncülük ödülü ise, Santa Clara Üniversitesi’ne gitti. Silikon Vadisi’nden gelen bu üniversite öğrencileri, evin içerisine her şeyi kontrol etme imkânı tanıyan bir bilgisayar sistemi kurmuşlardı. Montral’den gelen “Ecole de Technologie Suprieure” ise, kuzey ülkeleri için güneşten yararlanma sistemi oluşturdular. Yapay zekaya sahip bu sistem, kendiliğinden internete bağlanarak hava raporunu alıyor ve güneşsiz geçecek günlere göre enerji hesabı yapıyor. Güneş enerjisinin gelecekteki günlerde yetmeyeceğini tespit ederse, ev sakinlerini bu konuda uyararak, güneş enerjisinin bittiği zamanlarda hangi tür enerji kaynağı kullanılmasının istendiğini soruyor.